Fizjologiczne znaczenie snu w życiu człowieka

Czym właściwie jest sen?

Sen jest stanem, w który prawidłowo funkcjonujący organizm zapada raz na dobę. Mówi się nawet o rytmie okołodobowym. Niegdyś regulowany był przez światło słoneczne- człowiek wstawał wraz ze wschodem słońca, a szedł spać wraz z jego zachodem. Teraz stan czuwania i spoczynku regulowany jest głównie przez nasze zwyczaje i charakterystykę dnia.

Sen charakteryzuje się kilkoma cechami- organizm przyjmuje stan spoczynku, zaprzestaje aktywności ruchowej, jego reakcje na bodźce zewnętrzne są zmniejszone, nie ma też świadomego kontaktu z otoczeniem. Kolejnym ważnym aspektem snu jest jego odwracalność, to znaczy, że możemy wyjść z tego stanu za pomocą jakiegoś silnego bodźca zewnętrznego, którym przykładowo może być dźwięk budzika.

Zasadniczo wyróżniamy dwie fazy snu. Pierwszą z nich jest faza NREM, czyli faza, w której nie występują szybkie ruchy gałek ocznych, wyciszenie i stopniowe rozluźnianie organizmu. Drugą jest REM, czyli ta, w której występują szybkie ruchy gałek ocznych, rozluźnienie mięśni, śnienie. Obie te fazy występują podczas naszego snu kilkukrotnie.

Fizjologiczne znaczenie snu, czyli jak sen wpływa na organizm?

Rzadko zdajemy sobie sprawę z tego, że sen ma nie tylko wpływ na nasze subiektywne odczucie tego, czy jesteśmy wypoczęci i pełni energii. Do jego najważniejszych zadań należą między innymi:

• Regulacja gospodarki hormonalnej - Podczas snu dochodzi do procesów, które mają na celu utrzymanie równowagi gospodarki hormonalnej. Wytwarza się między innymi hormon wzrostu, który w przypadku dzieci odpowiada za prawidłowy wzrost, natomiast u dorosłych głównie spowalnia proces rozpadu tkanek i przyśpiesza gojenie.

• Utrzymanie prawidłowej masy ciała - Jeśli nie wysypiamy się odpowiednio długo (średnio minimum 6-7 godzin) lub jakość snu jest niezadowalająca, mamy tendencje do przybierania masy ciała. Dzieje się tak dlatego, że podczas snu nie zgromadziliśmy wystarczającej ilości energii, którą próbujemy rekompensować poprzez spożywanie węglowodanów.

• Pamięć i koncentracja - W czasie snu ludzki mózg uporządkowuje, segreguje i przyswaja wszystkie zdobyte w ciągu dnia informacje. Następuje utrzymywanie równowagi w mózgu, ponieważ neurony, które nie uaktywniły się w czasie czuwania, mogą uaktywnić się w nocy.

• Gromadzenie energii - Podczas gdy nasz organizm przyjmuje postawę spoczynku, spada napięcie mięśniowe, gromadzi jednocześnie energię, którą będziemy mogli spożytkować kolejnego dnia.

• Odpowiedni nastrój - Osoby cierpiące na zaburzenia snu bardzo często odczuwają problemy z obniżeniem nastroju, drażliwością, uczuciem irytacji.

• Odporność organizmu - Jeśli organizm jest wypoczęty, czyli zaznał snu o odpowiedniej długości i jakości, jest bardziej odporny na infekcje wirusowe i bakteryjne (osłabiony-niewyspany będzie znacznie bardziej podatny na przeziębienia i choroby)

Jak reaguje organizm, gdy nie śpimy prawidłowo?

Jak nietrudno się domyślić, jeśli rola snu dla naszego organizmu jest tak wielopłaszczyznowa, brak snu, problemy z nim czy zaburzenia snu również będą mieć na niego wpływ. Jaki? Przede wszystkim możemy odczuć problemy z pamięcią krótkotrwałą. Trudniej może nam być skoncentrować się na jakichkolwiek zadaniach, co za tym idzie obniży się również nasza reaktywność, co sprawi, że możemy stanowić zagrożenie (choćby w ruchu komunikacyjnym, kierując pojazdem). Ponadto częściej chorujemy. Jak już wspomniano wyżej, możliwe, że odczujemy znaczny spadek samopoczucia, będziemy bardziej nerwowi, rozdrażnieni oraz poirytowani.

Jak dobrze spać?

Po pierwsze, powinniśmy przestrzegać podstawowych zasad higieny snu. Należą do nich przede wszystkim:

• stała godzina wstawania, niezależnie od tego, czy mamy tydzień roboczy, czy weekend

• odpowiednia ilość snu, czyli minimum 6-7 godzin

• odpowiednie warunki w pokoju, w którym śpimy: wywietrzony, utrzymujący nie za wysoką i nie zbyt niską temperaturę, zaciemniony

• unikanie ekspozycji na światło przed snem, szczególnie na światło niebieskie

• aktywność na świeżym powietrzu w ciągu dnia

• unikanie substancji zawierających kofeinę, teinę, alkoholu tuż przed snem

• niespożywanie zbyt obfitych, ostrych czy gorących posiłków przed pójściem spać

• niezażywanie zbyt gorącej kąpieli (temperatura ciała obniża się nieznacznie w godzinach wieczornych, odpowiednio przygotowując organizm na odpoczynek i regenerację)

• przygotowane łóżko: wygodny materac, przyjemna, odpowiednio często zmieniana pościel

• wyciszenie i relaks

https://www.medme.pl/